Żeby dokładnie oczyścić zęby wystarczy sama szczotka, ale kiedy użyjemy pasy do zębów szczotkowanie możemy znacznie skrócić.
To dlatego, że głównym składnikiem past są środki ścieralne i polerujące np. uwolniona krzemionka, sole glinu, węglan wapnia, które mechanicznie usuwają osad. Ich działanie wspierają środki pieniące, bo powodują zmiękczanie związków organicznych znajdujących się w płytce nazębnej i ułatwiają ich wypłukiwanie.
Ponadto piana dociera w te miejsca, gdzie nie zawsze sięga szczoteczka. Pasty zawierają także substancje, które leczą, odświeżają i upiększają.
Twarde szkliwo na zębach ma za zadanie chronić je, jednak bakterie i produkty ich przemiany materii obniżają odczyn pH w ustach, a to jest początkiem demineralizacji szkliwa i ułatwia rozwój próchnicy.
W walce z tym procesem najważniejszą rolę odgrywa fluor, który podczas szczotkowania wbudowuje się w szkliwo zębów wzmacniając jego odporność na atak kwasów Badania dowiodły, że regularnie myjąc zęby pastą z fluorem można odbudować świeże ubytki w szkliwie, zanim rozwinie się w nich próchnica.
Odkładanie się płytki nazębnej sprzyja cofaniu się linii dziąseł, a to z kolei jest przyczyną odsłaniania wrażliwych szyjek zębowych. W takiej sytuacji trzeba używać specjalnej pasty.